Interview
Dansen maakt sterk
Ahmad Joudeh
Professioneel balletdanser
Erik Scherder
Neuropsycholoog
Ahmad Joudeh:
“Dansen heeft mij door de oorlog heen geloodst”
Dans verbindt, dansen maakt sterk. Dat ervaart niet alleen balletdanser Ahmad Joudeh, maar onderschrijft ook neuropsycholoog Erik Scherder. Eerder dit jaar stonden zij samen op het podium van de Stopera: Erik met zijn boeiende lezing ‘Dancing and the brain’ en Ahmad met een indrukwekkend dansoptreden. Wij spraken hen over de positieve effecten van dansen op het brein.
“Als ik dans, zit ik in een andere dimensie en vergeet ik al mijn zorgen”, vertelt balletdanser Ahmad Joudeh. Toen hij nog in Syrië woonde, was dansen zijn houvast. “Ik ben ervan overtuigd dat het mij door de gruwelijkheden van de oorlog heeft geloodst. Ik herinner me een mortierinslag in de dansschool terwijl ik aan het trainen was. Mensen renden weg, maar ik stond nog steeds aan de barré mijn oefeningen te doen. Dansen heeft mijn leven veranderd. Het maakte me zelfverzekerd, krachtig en minder angstig.”
Dansles in SOS kinderdorp
Die ervaring wilde Ahmad graag overbrengen op kinderen in zijn land. Hij zocht contact met SOS Kinderdorpen en ging dansles geven in het kinderdorp van Damascus. “Kinderen zijn de toekomst. Ik wilde dat zij niet alleen maar ellende zouden kennen, maar ook momenten van hoop en ontspanning mochten ervaren.” Tijdens de lessen zag Ahmad met eigen ogen wat dansen deed met door de oorlog getraumatiseerde kinderen. “In het begin waren veel van de kinderen in zichzelf gekeerd, agressief en angstig. Toen ik eenmaal hun vertrouwen had gewonnen en we begonnen met dansen, zag ik al vrij snel een transformatie. Het agressieve gedrag en de gêne verdween. Tevoorschijn kwamen zelfverzekerde en sociale kinderen, die ook nog eens beter gingen presteren op school.”
Ahmad Joudeh (29) is professioneel balletdanser en bekend van de documentaire Dance or Die, die werd bekroond met een Emmy. Hij gaf dansles in het SOS kinderdorp in Damascus, Syrië. Sinds december is Ahmad internationale vriend van SOS Kinderdorpen en zet hij zich in om ons werk zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen.
Erik Scherder (68) is hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en professor in de bewegingswetenschappen.
Ahmad Joudeh:
“Als ik dans, zit ik in een andere dimensie en vergeet ik al mijn zorgen”
Dansen verbindt
Wat Ahmad in de praktijk ervaarde, onderschrijft Erik Scherder vanuit de wetenschap: dansen heeft positieve effecten op het brein. “Dansen is goed voor je hersenen. Als je danst, bouw je een cognitieve reserve op. Dat komt doordat je bewegen combineert met muziek; je doet iets uitdagends, iets dat moeite kost. En daarmee stimuleer je je hersenen om nieuwe verbindingen te leggen. Zo breid je door te dansen, letterlijk je hersencapaciteit uit. Hoe jonger je dat doet, hoe beter het is.” Daarbij hebben die nieuwe verbindingen ook een positief effect op het inlevend vermogen. “Bij kinderen die oproeien zonder liefde of met veel stress, ontbreken er verbindingen in de hersenen. Op foto’s is duidelijk te zien dat hun brein kleiner is, met veel zwarte plekken. Dit kan resulteren in gedragsproblemen, leerachterstand, hechtingsproblemen en een grotere gevoeligheid voor depressie en angsten. Nieuwe verbindingen in het brein zijn voor deze kinderen heel belangrijk om een stabiele toekomst op te kunnen bouwen.”
Emoties reguleren
Dansen kan ook negatieve emoties als angst en verdriet verminderen. Dat heeft te maken met de kleine hersenen, die achter de hersenstam liggen. Scherder legt uit: “De kleine hersenen zijn nauw betrokken bij timing, planning en balans; aspecten die horen bij dansen. De kleine hersenen hebben contact met de amandelkern, de amygdala, die zorgt voor het aansturen en verwerken van verschillende emoties. De amandelkern is heel gevoelig voor negatieve emoties en wordt actief als je denkt aan angst, pijn en verdriet. Maar de kleine hersenen zijn in staat de activiteit van de amandelkern te remmen en te controleren. Dus, hoe beter je kleine hersenen zijn ontwikkeld, hoe meer controle je hebt over je emoties.”
Erik Scherder:
“Dansen is goed voor je hersenen; het bouwt cognitieve reserve op”
Niet meer bang
Over de vraag of Ahmad nog speciale herinneringen heeft aan die tijd in het SOS kinderdorp, hoeft hij niet lang na te denken. “Ik leerde Mahmood kennen als een bange jongen met een heel negatief zelfbeeld. Hij had zijn hele familie verloren door de oorlog en wilde niet praten. Ik zag zijn onzekerheid en angst en besloot hem te benoemen tot mijn assistent. Ik liet hem andere jongens helpen, bijvoorbeeld bij het leren van de handstand. Nu moest hij wel contact maken! Het maakte de weg vrij om deel te nemen aan mijn danslessen. Mahmood werd steeds zekerder en minder verlegen. Later, toen we bezig waren met de documentaire, was hij degene die voor de camera durfde te spreken. De meest gesloten jongen die ik ooit had ontmoet, stond nu zelfverzekerd in een camera te kijken! Het ontroerde mij enorm.”