Traumaverwerking heeft levenslang effect

Door oorlog en natuurrampen moeten meer mensen dan ooit huis en haard verlaten. Vooral kinderen zijn de dupe. Op hun vlucht maken zij vreselijke dingen mee. SOS Kinderdorpen biedt psychosociale steun om hen te helpen trauma’s te verwerken. SOS psychologe Teresa Ngigi vertelt…

“De gruweldaden die veel kinderen hebben meegemaakt, gaat ieder voorstellingsvermogen te boven”, begint psychologe Teresa Ngigi, expert op het gebied van kindertrauma’s. In de programma’s van SOS ondersteunt Teresa getraumatiseerde kinderen en hun begeleiders. Teresa werkte de afgelopen jaren in diverse door oorlog getroffen landen maar concentreert zich sinds 2018 vooral op vluchtelingkinderen in Syrië. “Veel van deze kinderen hebben mensen om zich heen zien sterven, bleven alleen achter, zwierven rond. Vaak werden ze op allerlei manieren misbruikt; eerst in de ellende van hun eigen land en later in het vluchtelingenkamp. Het is niet verwonderlijk dat dit diepe wonden slaat.”

Psychologe Teresa Ngigi:

“Het is heel belangrijk dat een kind ruimte krijgt om zich te uiten”

Psychosociale steun

“Ieder getraumatiseerd kind heeft behoefte aan voorspelbaarheid en stabiliteit in een eigen, liefdevol thuis”, vertelt Teresa. “Eén van de eerste dingen waar ik me mee bezighoud, is dan ook de transitie van tijdelijke opvangcentra naar een stabiele familiesetting. Maar daarmee ben je er niet. Psychosociale steun is vervolgens cruciaal om kinderen te helpen hun trauma’s te verwerken. Het is voor een kind heel belangrijk om ruimte te krijgen zichzelf te uiten, op wat voor manier dan ook. We stimuleren die zelfexpressie door met hen te tekenen, schilderen, zingen, dansen, alles wat hen helpt hun gevoelens naar boven te brengen. Op die manier zien we waar de pijn zit en kunnen we kinderen gericht verder helpen.”

Van tent naar tent

Het verhaal van vier Syrische broertjes en zusjes raakte Teresa diep. “De kinderen – van zeven maanden tot zeven jaar – waren in het vluchtelingenkamp getuige van een moord die leidde tot gevangenisstraf voor hun ouders. Ze bleven alleen achter, dwalend van tent naar tent. Gelukkig konden de kinderen worden opgenomen in het nabijgelegen SOS kinderdorp. Ze kwamen ernstig getraumatiseerd aan. Toen hun SOS moeder zag hoe de jongste zat vastgekleefd aan de oudste, sloot ze hen direct in haar hart.”

Weer genieten

Drie jaar later hebben de kinderen veel vooruitgang geboekt. “Ze kunnen weer genieten en doen het goed op school. Ze hebben, zoals wij dat noemen, een posttraumatische groei doorgemaakt en bewezen dat ze enorm veerkrachtig zijn. Kijk, daar doe je het voor! Als kinderen er weer bovenop komen, is dat de beste beloning die je kunt krijgen.”