De beste plek voor een kind om op te groeien, is bij de biologische familie. In ons wereldwijde werk zien we helaas vaak dat ouders hun kinderen door zware leefomstandigheden niet kunnen geven wat ze nodig hebben. Armoede, ziekte of het overlijden van één of beide ouders kan ervoor zorgen dat de thuissituatie té kwetsbaar is. In zulke situaties geeft SOS Kinderdorpen prioriteit aan het versterken van de eigen familie. Wij helpen ouders, grootouders of ooms en tantes met dat wat nodig is om kinderen veilig en liefdevol op te voeden binnen de eigen familie en gemeenschap. Zo voorkomen we dat kinderen door hun familie worden verwaarloosd of verlaten.

SOS psychologe Teresa Ngigi benadrukt het belang van opgroeien bij de eigen familie. “Als het mogelijk en veilig is, moeten we er alles aan doen om kinderen te laten samenzijn met hun familie. Ook al zijn het verre familieleden. Het is voor kinderen belangrijk te weten en te voelen waar zij vandaan komen. Een kind dat deze verbinding niet heeft, kan te maken krijgen met een identiteitscrisis. Hij of zij mist het basisgevoel ergens bij te horen.”

Contact houden

Met onze familieversterkende programma’s ondersteunt SOS Kinderdorpen biologische ouders of familie om een veilige thuissituatie te creëren of herstellen. Dit begint met een persoonlijk en haalbaar ontwikkelplan waarbij de ouder(s) en het kind gedurende meerdere jaren worden begeleid. Soms is het niet mogelijk of niet in het belang van het kind om thuis te blijven wonen. Dan kijken we of we een veilige plek kunnen vinden in de bredere familiekring. Pas als dit ook niet mogelijk is, zorgen we voor een pleegfamilie buiten de eigen familie of vangen we een kind op in een SOS kinderdorp of gezinshuis in de gemeenschap. Belangrijk in dit proces is dat kinderen, als het enigszins mogelijk is, wel contact houden met de familie. Daardoor blijven familierelaties en de binding in stand. Kinderen houden zo tegelijk ook feeling met hun cultuur en gevoel van identiteit. We weten uit ervaring dat dit helpt om angsten te verminderen en mogelijke emotionele barrières bij kinderen te slechten, bijvoorbeeld richting huidige zorgdragers.

Verantwoorde terugkeer

Bij kinderen die in een SOS kinderdorp wonen, kijken we periodiek of de thuissituatie zodanig verbeterd is, dat veilige terugkeer mogelijk is. Dit doen we in overeenstemming met richtlijnen van de VN* en op basis van een nauwkeurige afweging van de risico’s. Als we besluiten dat een kind kan terugkeren naar de eigen familie, begeleiden we dit proces zorgvuldig. Zo worden er eerst bezoekjes en daarna logeerpartijen georganiseerd. Ook als de kinderen eenmaal zijn herenigd, blijft SOS de familie monitoren en waar nodig begeleiden.

* In de UN Guidelines for the Alternative Care of Children wordt grote nadruk gelegd op de tijdelijkheid van uithuisplaatsingen als het ook maar enigszins mogelijk is de thuissituatie van kinderen weer veilig te maken. In september 2016 zijn bovendien ‘Richtlijnen voor de re-integratie van kinderen’ vrijgegeven, met als doel: overheden en zorgverleners te ondersteunen in het zorgvuldig doorlopen van het re-integratieproces van kinderen bij families in hun gemeenschappen. SOS Kinderdorpen heeft deze richtlijnen medeondertekend.